Η Ισπανία, στην ιστορία Θεάτρου, αποτέλεσε μια χώρα με πλούσια δραματουργική παραγωγή, που γέννησε πολλούς και σημαντικούς θεατρικούς συγγραφείς, δημιούργησε είδη θεατρικής γραφής που απουσίαζαν από άλλες χώρες ή δεν συνυπήρχαν όλα μαζί, ενώ αναπτύχθηκε εξαιρετικά και στο κομμάτι του θεατρικού οικοδομήματος (με τα περίφημες corrales).
Η ιβηρική χερσόνησος, στην περίοδο της Αναγέννησης, μεγαλούργησε θεατρικά, έχοντας να επιδείξει τη γραφή των Τίρσο ντε Μολίνα, Λόπε Φελίξ δε Βέγκα και Πέδρο Καλδερόν ντε Μπάρκα, ενώ σκόπιμο είναι να αναφερθεί και ο Θερβάντες (μολονότι δεν υπήρξε θεατρικός συγγραφέας). Οι συγγραφείς αυτοί, οι οποίοι χρονικά συνυπήρξαν σχεδόν, έγραψαν, όλοι μαζί, περισσότερα από 1000 έργα! Άφησαν πίσω τους έργα τα οποία άλλα είναι περισσότερο σημαντικά και άλλα λιγότερο, βάσει δραματολογικής αξίας. Σε κάθε περίπτωση, εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι ασχολήθηκαν με θεματολογία που άπτεται του τι είναι αλήθεια και τι ψέμα («Η ζωή είναι όνειρο», Π. Καλδερόν), αλλά και τι είναι σώφρον και τι ξεπερνάει τη λογική σε μια κοινωνία που διαχωρίζει τους ανθρώπους («Οι τρελοί της Βαλένθια», Λ. δε Βέγκα). Ασχολήθηκαν επίσης με την έννοια της κοινωνικής αδικίας («Φουέντεοβεχούνα», Λ. δε Βέγκα), ενώ ο Τ. ντε Μολίνα με το έργο του «Δον Χουάν Τενόριο» μας δείχνει την αλληλεπίδραση που υπήρξε με την ηπειρωτική Ευρώπη (άλλωστε, ο Λ. δε Βέγκα έγραψε έργα που περιλαμβάνουν την υπόθεση του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας, αλλά και την υπόθεση του «Όνειρου Καλοκαιρινής Νύχτας»). Συνολικά, η εργογραφία αυτή του “Χρυσού αιώνα” της Ισπανίας επιδεικνύει αντανακλαστικά έντονα κοινωνικά που άπτονται της ανθρώπινης πολιτείας, γεγονός ιδιαίτερα ενδιαφέρον για έργα που γράφτηκαν στα τέλη του 16ου και στις αρχές του 17ου αιώνα. Και σίγουρα δε μπορεί να ισχυριστεί κάποιος ότι πρόκειται για έργα που δεν ανεβαίνουν πια, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από το φετινό ανέβασμα του έργου του Καλδερόν, «Η ζωή είναι όνειρο» (σε σκηνοθεσία Χρ. Κορνηλίου).
Η άνθιση αυτή στο ισπανικό θέατρο κράτησε περίπου έναν αιώνα, ενώ έδωσε την σκυτάλη σε μια μακρά περίοδο που η Ισπανία έμεινε κλεισμένη στον εαυτό της. Από την περίοδο αυτή, την έβγαλε και πάλι ο Φρεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, ο οποίος στην τόσο ιδιαίτερη, χαρακτηριστική και εμβληματική γραφή του συμπεριέλαβε τόσο τη σύγχρονη του πραγματικότητα, όσο και τις παρακαταθήκες του παρελθόντος. Έτσι, στον Λόρκα αναγνωρίζουμε στοιχεία όχι μόνον από τους Ισπανούς προγόνους του, αλλά και από την αρχαία ελληνική τραγωδία, ένα επιπλέον γεγονός που καθιστά τα έργα του τόσο γοητευτικά και διαχρονικά.
Στον 21ο αιώνα, η Ισπανία αναδύεται σε σημαντική παρουσία στο παγκόσμιο θεατρικό γίγνεσθαι. Φέτος, οι ελληνικές σκηνές παρουσίασαν σημαντικό αριθμό, αναλογικά, σύγχρονων ισπανικών έργων. Ενδεικτικά αναφέρω τα: «Η αρχή του Αρχιμήδη»-Ζουζέπ Μαρία Μιρό, «Μυγοφαές»- Ζουάν Γιάγκο, «Μισά-Μισά»-Τζόρντι Σάντσεθ και Πεπ Άντον Γκόμεθ, «Το χελιδόνι» Γκιγιόμ Κλούα (σε επανάληψη). Πρόκειται για έργα που έχουν ως θεματικό πυρήνα κοινωνικές ανησυχίες, ενώ θέτουν έντονα προβληματισμούς που άπτονται της ανθρώπινης πολιτείας, δείχνοντας έτσι τα αντανακλαστικά της Ισπανίας, μιας χώρας η οποία αν και ανήκει στην Ευρώπη, γεωγραφικά είναι αποκομμένη. Φαίνεται όμως ότι αν και δεν είναι στην κεντρική Ευρώπη, οι προβληματισμοί, οι αγωνίες και τα θέματα που ταλανίζουν αυτή τη χώρα μπορούν να συγκεράσουν το χάσμα που χωρίζει την κεντρική Ευρώπη από τις Μεσογειακές χώρες, αποτελώντας ίσως παράδειγμα προς μίμηση και για τη δική μας χώρα.
Το Φεστιβάλ Αθηνών 2019 παρουσίασε το «Himmelweg» του Χουάν Μαγιόρκα, το οποίο εκκινεί από ένα αληθινό και αποτρόπαιο ιστορικό γεγονός, προκειμένου να μιλήσει για σύγχρονα θέματα της ευρύτερης πολιτικής σφαίρας που αφορούν σε ολόκληρη την γηραιά Ήπειρο. Όταν λοιπόν γίνεται αναφορά μέσα στο έργο για τα τρένα γεμάτα ανθρώπους που ταξιδεύουν μέσα στην Ευρώπη, δε μπορεί κάποιος να μην σκεφτεί τα σημερινά τρένα που ταξιδεύουν με ανθρώπους στοιβαγμένους μέσα σε αυτά. Το μεταναστευτικό άλλωστε είναι ένα από πλέον σύγχρονα και αιματοβαμμένα κεφάλαια της σύγχρονης ευρωπαϊκής ιστορίας.
Μετά την εξαιρετική επιλογή του «Himmelweg» από το Φεστιβάλ Αθηνών, δε μπορούμε παρά να περιμένουμε με ανυπομονησία και το έτερο ισπανικό έργο που έχει εντάξει στο πρόγραμμά του, το «Κόντρα στην ελευθερία» του Εστέβα Σολέρ, που ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Βασίλη Μαυρογεωργίου (Πειραιώς 260, Χώρος E’, 2-5 Ιουλίου).
πηγή: tospirto.net
