«Αγνωστα» κι όχι πολυδιαφημισμένα μουσεία που κρύβουν θησαυρούς στις συλλογές τους. Μια επίσκεψη στα ιστορικά εκθέματα που διαθέτουν θα λέγαμε ότι επιβάλλεται, γιατί εκτός από τις μνήμες που «κουβαλούν» κάποια από αυτά είναι αναπόσπαστο κομμάτι της νεότερης ιστορίας της Ελλάδας.

Μουσείο Παλαιοντολογίας και Γεωλογίας του ΕΚΠΑ
Ανήκει στο Ελληνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και στεγάζεται στο τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος. Φιλοξενεί πλούσιες συλλογές σπονδυλωτών και ασπόνδυλων ζώων, φυτικών απολιθωμάτων και άλλων παλαιοντολογικών ευρημάτων και γεωλογικών δειγμάτων, από την Ελλάδα και το εξωτερικό, οι οποίες διαρκώς εμπλουτίζονται. Διεξάγει επιστημονικές έρευνες καθώς και ανασκαφές σε όλη την επικράτεια. Είναι ανοικτό σε ημερήσια βάση στα σχολεία και το κοινό με οργανωμένες ξεναγήσεις.
Ούλωφ Πάλμε, Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου, τηλ.: 210 7274086

Ψηφιακό Μουσείο Ν. Σμύρνης
Είναι ένα νέο μουσείο, φέτος κλείνει δύο χρόνια λειτουργίας. Πρόκειται για το χώρο που «φωτίζει» και στεγάζει τις μνήμες του παρελθόντος. Η πορεία από τη Σμύρνη στη Νέα Σμύρνη αποτυπώνεται σε ένα περίπλοκο και δυναμικό πλέγμα προσωπικών, οικογενειακών και κοινοτικών εμπειριών. Ο ρόλος που διαδραμάτισε η παιδεία, η πολιτική, η ατομική πρωτοβουλία και η δημόσια δράση, οι αφανείς ήρωες, οι ευεργέτες και τα δημόσια πρόσωπα φωτίζει άγνωστες πτυχές της ιστορίας μας. Με σημείο εκκίνησης τη Σμύρνη και τις αλησμόνητες πατρίδες και με ευρύτερη θεματολογία αυτή της μετανάστευσης και της προφυγιάς.
Λεωφ. Ελ. Βενιζέλου 87, Νέα Σμύρνη, τηλ. 213 202 5962
Ώρες και ημέρες Λειτουργίας: Δευτέρα – Παρασκευή: 9.30 – 15.00 /Δευτέρα και Τρίτη: 18.00 – 21.00
Σάββατο: 10.00 – 14.00

Ευρωπαϊκό Μουσείο Αρτου
Ιδρύθηκε το 2005 και στεγάζεται σε ένα παλιό αρχοντικό στον Βαρνάβα. Φιλοξενεί πάνω από 3000 κεντημένα είδη ψωμιού με διακόσμηση από την Ελλάδα και 40 χώρες του εξωτερικού τα οποία συνεχώς εμπλουτίζονται και αυξάνονται. Η συλλογή πρωτοτυπεί σε επίπεδο σχεδίων, μεγεθών και σχημάτων. Στόχος του Μουσείου είναι να γνωρίσει το κοινό τον κύκλο του ψωμιού από τη σπορά, το ζύμωμα, μέχρι να φτάσει στο τραπέζι αλλά και τα αμέτρητα σχέδια κεντημένου ψωμιού που καταγράφουν μια διαδρομή αιώνων.
Ανδρούτσου 7, Βαρνάβας, Βορειοανατολική Αττική, τηλ. 22950 97870, 6936891193, 6937822962
Ωράριο Λειτουργίας: Δευτέρα-Σάββατο (κατόπιν επικοινωνίας)
Κυριακή: 10:00 π.μ. – 13:00 μ.μ.

Μουσείο Αφής
Είναι ένα από τα 5 μουσεία του είδους στον κόσμο. Η ιδιαιτερότητά του έγκειται στο γεγονός ότι οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να αγγίζουν τα εκθέματα όπως αγάλματα, αγγεία, γλυπτά και χρηστικά αντικείμενα τα οποία είναι πιστά αντίγραφα των πρωτοτύπων που εκτίθενται σε μεγάλα μουσεία της χώρας μας. Ιδρύθηκε το 1984 και στεγάζεται στο παλαιό διώροφο νεοκλασικό κτήριο του Φάρου Τυφλών Ελλάδος, δωρεά Εμπειρίκου. Tο 1999 καταστράφηκε από τον σεισμό και το 2004 ολοκληρώθηκε η αποκατάστασή του. Το 1988 διακρίθηκε ανάμεσα σε 70 ευρωπαϊκά μουσεία. Το 2004 έλαβε διάκριση για την προσβασιμότητα του από το Σωματείο Φίλων των Μουσείων.
Δοϊράνης 198, Καλλιθέα, τηλ.: 210 941 5222

Ορυκτολογικό μουσείο Λαυρίου
Ιδρύθηκε και λειτουργεί από το 1986. Το κτήριο είναι ένα χαρακτηριστικό δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής του τέλους του 19ου αιώνα. Στις προθήκες του Μουσείου εκτίθενται περί τα 600 κομμάτια ορυκτών και πετρωμάτων του Λαυρεωτικού υπεδάφους, ενώ η συνολική συλλογή της εταιρείας ανέρχεται σε 1400 κομμάτια.
Όλα είναι σε κρυσταλλικές μορφές με εντυπωσιακές λάμψεις και χρώματα. Ειδικά από τον πλούτο των εκθεμάτων, αναφέρουμε ότι εκτός των βασικών ορυκτών που ευρέως τα εκμεταλλεύτηκαν οι μεταλλευτές και έχουν ιστορική αξία,  όπως τα αργυρομολυβδούχα (γαληνίτης, καρουσίτης), τα ψευδαργυρούχα  (σφαλερίτης σμισθονίτης) και τα σιδηρούχα (αιματίτης, λειμωνίτης) ακόμα εκτίθενται ορυκτά μοναδικά σε παγκόσμιο επίπεδο, όπως ο νιλίτης, ο θορικοζίτης, ο φιδλερίτης, ο γεωργιαδεζίτης (τα λεγόμενα ορυκτά της σκωρίας).
Πλατεία Ηρώων Πολυτεχνείου, Λαύριο, τηλ.: 22920 25295

Μουσείο Εγκληματολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών
Ανήκει και λειτουργεί στην Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Οι συλλογές του Μουσείου περιλαμβάνουν περισσότερα από 1.500 ιστορικά αντικείμενα τα οποία πιστοποιούν την άσκηση βίας. Το υλικό του Μουσείου συλλέχθηκε υπό την επίβλεψη του ιδρυτή του, Καθηγητή της Ιατροδικαστικής Ιωάννη Γεωργιάδη (1874-1960), καθώς και όσων τον διαδέχθηκαν.
Η σπουδαιότητα των συλλογών έγκειται στο γεγονός ότι καθένα από τα αντικείμενα έχει να «αφηγηθεί» με το δικό του τρόπο την ιδιαίτερη και μοναδική ιστορία του. Tα συγκεκριμένα αντικείμενα, εξεταζόμενα από την άποψη της υλικοτεχνικής τους κατασκευής ή της αισθητικής που αποπνέουν, πιθανότατα να θεωρούνται ευτελή.
Αποστολή του Εγκληματολογικού Μουσείου είναι η καταγραφή της ιστορίας του εγκλήματος στον ελληνικό χώρο κατά τον 19ο και τον 20ό αιώνα, μέσω της συλλογής, ταξινόμησης, σχολιασμού, ανάδειξης και δημοσίευσης πειστηρίων εγκλήματος, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν κατά το παρελθόν για την άσκηση βίας. Σκοπός του Εγκληματολογικού Μουσείου είναι η υποστήριξη του εκπαιδευτικού έργου του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο, καθώς και η ευρύτερη υποβοήθηση της επιστημονικής έρευνας στους αντίστοιχους τομείς. Περιλαμβάνονται: Συλλογές εγκληματολογικού, ιατροδικαστικού, τοξικολογικού και γενικότερου ενδιαφέροντος.
Μ. Ασίας 75 Γουδή, (εντός της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών), τηλ.: 210 7462406-415.Το Εγκληματολογικό Μουσείο δεν είναι ανοιχτό στο ευρύ κοινό, λόγω της ιδιαιτερότητας των αντικειμένων του, παρά μόνο κατόπιν συνεννόησης με την Διευθύντρια του Μουσείου, Καθηγήτρια Μαρία Στεφανίδου-Λουτσίδου.

Kτήριο της οδού Πανός 22
Πρόκειται για ένα παράρτημα του Μουσείου Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης. Ένα διώροφο κτίσμα του 19ου αιώνα στεγάζει τη μόνιμη έκθεση «Άνθρωποι και Εργαλεία. Όψεις της εργασίας στην προβιομηχανική κοινωνία». Παρουσιάζονται εργαλεία πριν τη βιομηχανία και τους ανθρώπους που τα δούλεψαν. Η έκθεση επιχειρεί να φωτίσει όψεις της εργασίας των ανθρώπων που ζούσαν και δούλευαν με τους όρους μιας άλλης «πραγματικότητας», πολύ κοντινής, αλλά και πολύ μακρινής από τη δική μας. Τα αντικείμενα της συλλογής αποκτούν πολλές διαφορετικές σημασίες, μιλούν για τη θέση τους σε μιαν άλλη κοινωνία και γίνονται σύμβολα της εργασίας των ανθρώπων που εργάζονταν με τους όρους μιας άλλης εποχής. Κείμενα, φωτογραφίες, σπάνιο αρχειακό υλικό, αυθεντικές μαρτυρίες τεχνιτών και διαδραστικά εκθέματα, δημιουργούν ένα πολυσύνθετο εκθεσιακό περιβάλλον και τις συνθήκες για πολλές διαφορετικές αναγνώσεις και ερμηνείες από τον επισκέπτη.
Πανός 22, Πλάκα, τηλ.: 210 32 14 972
Ημέρες και ώρες λειτουργίας: Τρίτη – Κυριακή 8.00- 15.00. Δευτέρα Κλειστά.

Χώρος Ιστορικής Μνήμης 1941-1944
Ο χώρος κηρύχθηκε Ιστορικό Διατηρητέο Μνημείο από το 1991 και ανήκει στην Εθνική Ασφαλιστική. Τα πρώην κρατητήρια της Γερμανικής διοίκησης έχουν μετατραπεί σε μουσείο. Τα μηνύματα των κρατουμένων στις μεταλλικές πόρτες, στους τοίχους και τα παράθυρα από τους έλληνες και ξένους που φυλακίσθηκαν και βασανίστηκαν στο χώρο συγκλονίζουν. Σε όλη την έκταση των τοίχων του δευτέρου και σε περιορισμένο τμήμα του πρώτου υπογείου οι κρατούμενοι έγραφαν ή χάραζαν με όποιο αιχμηρό αντικείμενο είχαν στη διάθεσή τους μηνύματα, ονόματα, χρονολογίες και σχέδια (ανθρώπινες φιγούρες, καράβια, τραμ, αυτοκίνητα κ.λ.π), κληροδοτώντας στις επόμενες γενιές ανεξίτηλη την ιστορική μνήμη. Οι Γερμανοί έβαφαν επανειλημμένα τους τοίχους, οι οποίοι κάθε φορά ξαναγέμιζαν με μηνύματα.
Κοραή 4, τηλ. 210 3243 581
Ημέρες και ώρες λειτουργίας: Τρίτη-Σάββατο: 09:00 με 14:00
Κυριακη-Δευτέρα: κλειστό

Μουσείο Μακρονήσου
Έγγραφα, χειρόγραφα σημειώματα, φωτογραφίες και αντικείμενα που κουβαλάνε μνήμες από τη Μακρόνησο ο οποίος υπήρξε κολαστήριο για χιλιάδες ανθρώπους (τουλάχιστον 50.000 τα χρόνια 1947-50)  φιλοξενεί το μικρό αυτό μουσείο το οποίο λειτουργεί με την ευθύνη της Π.Ε.Κ.Α.Μ (Πανελλήνια Ένωση Κρατουμένων Αγωνιστών Μακρονήσου).
Στο ίδιο κτήριο βρίσκεται και το Μουσείο Πολιτικών Εξορίστων Αη- Στράτη. Το λιλιπούτιο νησάκι του βορειανατολικού Αιγαίου που λειτούργησε ως τόπος εξορίας για περισσότερα από 40 χρόνια (από τη δεκαετία του 1920 έως το 1963) και δέχτηκε 10.000 εξόριστους περίπου. Είναι το νησί με τη μεγαλύτερη ιστορία ως τόπος εξορίας. Το μουσείο διαθέτει μουσειακό και οπτικοακουστικό υλικό καταγραφής μαρτυριών και γεγονότων. Επίσης λειτουργεί βιβλιοθήκη για μελέτη.
Αγ. Ασωμάτων  31, Θησείο, τηλ.  210 3247820

Μουσείο Μακρονήσου, τηλ.  210 3247820
Ώρες λειτουργίας: Τρίτη έως και Παρασκευή 10:00 π.μ. – 1μ.μ. & Σαββατοκύριακο 11 π.μ – 2 μ.μ.

Μουσείο Πολιτικών Εξορίστων Αη- Στράτη, τηλ. 210 3213488

Μουσείο Μαρίκας Κοτοπούλη
Βρίσκεται στο Δήμο Ζωγράφου και εγκαινιάστηκε το 1990. Το κτήριο κτίστηκε το 1926 και ήταν εξοχική κατοικία της μεγάλης ηθοποιού του Ελληνικού Θεάτρου. Την περίοδο της γερμανικής κατοχής, έγινε επίταξη της κατοικίας. Αργότερα στέγασε το Αστυνομικό Τμήμα της περιοχής και τελικά ο Δήμος με τη συμπαράσταση του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, ανέλαβε με πολύ σεβασμό την αναπαλαίωση του κτιρίου. Στεγάζει μόνιμα την καλλιτεχνική συλλογή του Κωνσταντίνου Ιωαννίδη και φιλοξενεί περιοδικές εκθέσεις και καλλιτεχνικές και πολιτιστικές δραστηριότητες.
Αλέκου Παναγούλη 14, Ζωγράφου, τηλ. 210 7775950

 

πηγή: tospirto.net