«Το να διαβάσεις ένα θεατρικό έργο είναι σαν να διαβάζεις πεντάγραμμο με νότες […]  Μέχρι και σήμερα, όταν διαβάζω Σαίξπηρ πρέπει να σημειώνω με μολύβι τους χαρακτήρες και ειδικά τους άπειρους μικρότερους χαρακτήρες και μετά πρέπει να πηγαίνω πάλι στη λίστα των χαρακτήρων […] Πρέπει να διαβάσεις τουλάχιστον δύο φορές ένα έργο για να το έχεις ξεκάθαρα μέσα στο μυαλό σου»
Αύγουστος Στρίντμπεργκ*

Ένα θεατρικό έργο είναι ένα πολύ περίεργο κείμενο: περιλαμβάνει αφηγηματικό λόγο και περιγραφές, διαλογικά μέρη, διαφορετικά και πολλά ενίοτε πρόσωπα. Ο προορισμός ενός θεατρικού έργου δεν είναι να αναγνωσθεί, αλλά να παρασταθεί στη σκηνή. Όταν λοιπόν ένα θεατρικό έργο βρίσκει τον δρόμο του για να παρασταθεί στο σανίδι, συμβαίνει κάτι μαγικό, καθώς το κείμενο βρίσκει την ουσιαστική του πραγμάτωση.

Κατά τον 20ό αιώνα, η θεατρική γραφή πέρασε από πολλά κύματα και συχνά κατέφυγε ακόμα και στην πλήρη αποδόμηση του, έως τότε καλοδομημένου, θεατρικού έργου, ενώ αρκετές ήταν οι φορές που φλέρταρε και με τα λογοτεχνικά κείμενα. Στον 21ο πλέον, είναι πλέον πολύ συνηθισμένη η δραματοποίηση λογοτεχνικών κειμένων. Συχνά μάλιστα το κοινό έλκεται περισσότερο από τη θεατρική μεταφορά ενός αγαπημένου μυθιστορήματος. Αυτό συμβαίνει κατ’ αρχήν, επειδή είναι πολύ πιο συνηθισμένο η πλειονότητα του κόσμου να διαβάζει λογοτεχνικά κείμενα και όχι θεατρικά έργα. Και δευτερευόντως, επειδή μέσα από αυτή τη λογοτεχνική ανάγνωση όλοι γινόμαστε για λίγο σκηνοθέτες με τη φαντασία μας. Αυτό όμως που ξεχνά μια μεγάλη μερίδα του αναγνωστικού κοινού είναι ότι από τη στιγμή που ένα κείμενο ανεβαίνει στο θέατρο, τότε υλοποιείται η φαντασία μόνον του σκηνοθέτη, γεγονός που απογοητεύει κάποιους, καθώς απέχει από τη δική τους φαντασία. Όταν μάλιστα μια παράσταση περνάει και σε σχολιασμό ή ακόμα και κριτική του δραματοποιημένου κειμένου, τότε είναι πολύ συχνές και έντονες οι αντιρρήσεις εκπροσώπων του κοινού.

Με αφορμή το επικείμενο ανέβασμα του «Γιούγκερμαν» του Μ. Καραγάτση στο θέατρο Πορεία σας προτείνουμε 9 παραστάσεις που βασίζονται σε αγαπημένα και γνωστά κείμενα της ελληνικής και παγκόσμιας λογοτεχνίας:

-«Λωξάντρα»» Η πολυαγαπημένη Κωνσταντινοπολίτισσα ηρωίδα της Μαρίας Ιορδανίδου ανεβαίνει φέτος σε σκηνοθεσία Σωτήρη Χατζάκη στη σκηνή του θεάτρου Βεάκη με τους Ελένη Κοκκίδου, Γιώργο Αρμένη, Μιχάλη Μητρούση, Ευαγγελία Μουμούρη, Χρύσα Παπά.

– «Οι Μάγισσες της Σμύρνης» βασισμένο στο γνωστό best-seller της Μάρας Μεϊμαρίδη  ανεβαίνει σε σκηνοθεσία και διασκευή Σταμάτη Φασουλή στο θέατρο Παλλάς με τους Μαρία Καβογιάννη, Μίρκα Παπακωνσταντίνου, Σμαράγδα Καρύδη, Μέμο Μπεγνή, Μελέτη Ηλία, Νικολέτα Βλαβιανού, Μαρία Αντουλινάκη. Οι ηρωίδες και οι ήρωες της Μ. Μεϊμαρίδη ζωντανεύουν για πρώτη φορά στη θεατρική σκηνή, φέρνοντας μαζί τους τη Σμύρνη των τελών του 19ου αιώνα.

– «Ο καιρός των Χρυσανθέμων» του Μάνου Ελευθερίου στο Άλφα-Ιδέα. Για πρώτη φορά μεταφέρεται στη θεατρική σκηνή το μυθιστόρημα του Μ. Ελευθερίου, το οποίο, με φόντο την Σύρο στα τέλη του 19ου αιώνα, περιγράφει το θέατρο και την καθημερινότητα των ανθρώπων της εποχής. Σε σκηνοθεσία Κίρκης Καραλή με τους Κωνσταντίνο Κάππα, Αλίνα Κοτσοβούλου, Δημήτρη Μαύρο, Μαρούσκα Παναγιωτοπούλου και Στέλιο Γούτη.

– «Οδός Αβύσσου αριθμός 0» του Μενέλαου Λουντέμη. Η Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτη σκηνοθετεί στο Olvio μια παράσταση που αποδίδει τα βασανιστήρια και την άθλια διαβίωση των κρατούμενων στη Μακρόνησο. Η θεατρική διασκευή ανήκει στη Σοφία Αδαμίδου και πρωταγωνιστούν οι Χάρης Μαυρουδής, Δημήτρης Μαύρος, Χριστόδουλος Στυλιανού, Νότης Παρασκευόπουλος, Στέλιος Γεράνης.

– «Το Δείπνο» του Χέρμαν Κοχ ανεβαίνει στο Σύγχρονο Θέατρο σε δραματουργική επεξεργασία και σκηνοθεσία της Λίλλυς Μελεμέ και πραγματεύεται τα προβλήματα των φαινομενικά ευτυχισμένων γάμων και ζευγαριών κατά τη διάρκεια ενός δείπνου.

Τέλος, συνεχίζονται από πέρισυ,

-Ο πολύ πετυχημένος «Αρίστος» που βασίζεται σε κείμενο του Θωμά Κοροβίνη και πραγματεύεται τη ζωή του γνωστού ως Δράκου του Σέιχ-Σου. Ο Γιώργος Παπαγεωργίου σκηνοθετεί στο θέατρο του Νέου Κόσμου τους Ελένη Ουζουνίδου, Μιχάλη Οικονόμου, Γιώργο Χριστοδούλου.

–«Η αγάπη άργησε μια μέρα» της Λιλής Ζωγράφου. Ο Ένκε Φεζολάρι σκηνοθετεί στη σκηνή του Αργώ το μυθιστόρημα, το οποίο, με αφορμή μια οικογένεια που απαρτίζεται πλέον μόνον από γυναίκες περιδιαβαίνει την ιστορία τους, αλλά και την ιστορία της χώρας μας. Παίζουν οι, Αιμιλία Υψηλάντη, Αθηνά Τσιλύρα, Μαρία Καρακίτσου, Βασιλική Διαλυνά, Δάφνη Λιανάκη, Ιωάννα Λέκκα, Μαρία Νεφέλη Δούκα.

-«Οι Γυναίκες του Παπαδιαμάντη» του Πέτρου Ζούλια στο θέατρο Χώρα με τις Νένα Μεντή, Έρση Μαλικένζου, Ευγενία Δημητροπούλου, Χριστιάννα Ματζουράνη, Μαριάννα Τουντασάκη, Έφη Σακελλαρίου. Ο σκηνοθέτης, που επιμελήθηκε και τη συρραφή από τα σημαντικότερα έργα του Αλ. Παπαδιαμάντη, μεταφέρει στη σκηνή του θεάτρου Χώρα μερικές από τι πιο γνωστές ηρωίδες του γνωστού πεζογράφου και μαζί με αυτές ταξιδεύουμε στον κόσμο του, αλλά και στην Ελλάδα της εποχής του.

-«Ελένη» του Γιάννη Ρίτσου σε σκηνοθεσία του Βασίλη Παπαβασιλείου στη σκηνή του Θεάτρου Τέχνης. Η παράσταση συνεχίζεται από πέρισυ με τον Β. Παπαβασίλειου να δίνει ένα θεατρικό ρεσιτάλ. Συμμετέχει ο Νίκος Σακαλίδης.

*Strindberg, August. Letters to the Intimate Theatre. Tr. Walter Johnson. London: 1967, p.37.

 

πηγή: tospirto.net