Τον Ιανουάριο του 2004, με ομόφωνη απόφαση της Βουλής των Ελλήνων, καθιερώθηκε η 27η Ιανουαρίου ως «Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος», στη μνήμη των χιλιάδων Εβραίων Ελλήνων που έχασαν τη ζωή τους στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης…
Το «Μαουτχάουζεν» του Μίκη και του Καμπανέλλη
Με αυτή την αφορμή κι επειδή πριν από λίγες ημέρες έφθασε στα χέρια μου μια σπάνια, αμερικάνικη έκδοση, ενός εμβληματικού έργου, σκέφτηκα σήμερα να κάνουμε ένα ταξίδι στο χρόνο και να πάμε στο 1966, όταν κυκλοφόρησε το «Μαουτχάουζεν», ο δίσκος με τα τέσσερα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη, σε ποίηση Ιάκωβου Καμπανέλλη με ερμηνεύτρια την Μαρία Φαραντούρη.
Τραγούδια που ήταν βασισμένα στο ομώνυμο βιβλίο του Καμπανέλλη και αφιερωμένα στην εποχή του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, που ήκμασε το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μαουτχάουζεν, όπου υπήρξε φυλακισμένος και ο ίδιος ο Καμπανέλλης. Ο ποιητής έγραψε τα ποιήματα το 1965 και ζήτησε από τον Μίκη Θεοδωράκη να τα μελοποιήσει, με τα γνωστά αποτελέσματα.
Να σημειώσουμε για την ιστορία, πως τα τραγούδια του δίσκου, που κυκλοφόρησε με το περίφημο εξώφυλλο και την κόκκινη ετικέτα της His master’s voice, ήταν το «Άσμα ασμάτων» («Τι ωραία που είναι η αγάπη μου»), «Ο Αντώνης», «Ο δραπέτης» και το «Όταν τελειώσει ο πόλεμος». Το δίσκο συμπλήρωναν έξι λαϊκά τραγούδια του Μίκη με την Μαρία Φαραντούρη, σε στίχους Νίκου Γκάτσου («Στου κόσμου την ανηφοριά», «Το εκκρεμές», Τ’ όνειρο καπνός»), Δημήτρη Χριστοδούλου («Κουράστηκα να σε κρατώ»), Τάσου Λειβαδίτη («Πήρα τους δρόμους τ’ ουρανού»), και Γεράσιμου Σταύρου («Ο ίσκιος έπεσε βαρύς»).
Στη μεταπολίτευση ο δίσκος επανεκδόθηκε με το label της Columbia, με παραπλήσιο εξώφυλλο, που κοσμούσε μια φωτογραφία του Anthony Lloyd Parker.
Με παρόμοια εξώφυλλα και με μικροδιαφορές στη γραμματοσειρά του τίτλου, το «Μαουτχάουζεν» κυκλοφόρησε και σε χώρες του εξωτερικού, όπως η Αγγλία, η Αυστραλία, η Ολλανδία και το Ισραήλ. (Παρακάτω έχουμε ένα από τα ολλανδικά εξώφυλλα).
Η αμερικάνικη έκδοση
Αυτό που δεν γνώριζα και έμαθα πριν από λίγες ημέρες, κάνοντας ένα μικρό «σεργιάνι» στον ηλεκτρονικό παράδεισο που λέγεται «discogs», είναι πως το 1968 το «Μαουτχάουζεν» κυκλοφόρησε στην Αμερική από την «Broadside Records», με εντελώς διαφορετικό, αλλά πολύ «δυνατό» εξώφυλλο καθώς και με διαφορετικό οπισθόφυλλο…
Στην κάτω δεξιά γωνία του οπισθόφυλλου υπάρχει η σημείωση:
«Royalties from the sale of this record will go to the relief of Greek political prisoners. Signed DEMOKRATIA)». (Ακριβής μετάφραση: Τα δικαιώματα από την πώληση αυτού του δίσκου θα καταλήξουν στην ανακούφιση των ελληνικών πολιτικών κρατουμένων. Υπογραφή: ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ).
