Η χορεύτρια και χορογράφος Έλενα Αντωνίου με την περφόρμανς μακράς διάρκειας In Situ επιχειρεί να δημιουργήσει ένα ζωντανό έκθεμα στο «εδώ» και το «τώρα» ενός μουσειακού χώρου. Από τις 5 έως τις 13 Ιουνίου στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά τοποθετώντας το σώμα σ’ ένα βάθρο, η περφόρμερ αναπροσδιορίζει τη σχέση επισκέπτη / θεατή με το έργο τέχνης και τον χρόνο, και δημιουργεί νέες συνθήκες παρατήρησης για τους επισκέπτες του μουσείου, καθώς το πλαίσιο και το περιεχόμενο της δράσης, διαρκώς εξελίσσονται.

Εμείς μιλήσαμε μαζί της στην προσπάθειά μας να μάθουμε όσο το δυνατόν περισσότερα γι΄αυτη.

Πώς προέκυψε το In Situ;
Η ιδέα για το In Situ προέκυψε από την ανάγκη να επισκεφτώ το Μουσείο της πόλης μου, το Αρχαιολογικό Μουσείο Επαρχίας Λεμεσού. Είναι ένα κτίριο με πολύ ενδιαφέρουσα αρχιτεκτονική, σε κεντρικό σημείο της πόλης και με αξιόλογη συλλογή αρχαιοτήτων. Δυστυχώς όμως πάντα μου έδινε την εντύπωση ότι είναι έρημο και στατικό, ότι λειτουργεί μέσα στα πλαίσια μιας γραφειοκρατίας, που ακόμη και το ωράριο λειτουργίας και το ότι είναι κλειστό τα Σαββατοκύριακα είναι λόγοι που αποτρέπουν κάποιο να το επισκεφτεί.
Η επίσκεψη στο Μουσείο μού δημιούργησε έντονα την αίσθηση της εγκατάλειψης, της απουσίας και ταυτόχρονα μια ηρεμία σχεδόν νοσταλγική. Η performance είναι μια ζωντανή άυλη τέχνη. ‘Ηθελα η performance In Situ να γίνει αφορμή για μια επίσκεψη στο Μουσείο που θα “ζωντάνευε” το χώρο για λίγες μέρες . Να δώσει χρόνο στον επισκέπτη/ θεατή να αναγνωρίσει την στασιμότητα πρώτα εξωτερικά – στο χώρο, στη δομή, στη λειτουργία – και μετά να εντοπίσει την στασιμότητα και εγκατάλειψη σε ένα άλλο επίπεδο πιο εσωτερικό και προσωπικό.

Η περφόρμανς διαδραματίζεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά. Γιατί επιλέξατε το χώρο ενός μουσείου; Στόχος σας;
Οι λόγοι επιλογής του χώρου διαφέρουν σε κάθε περίπτωση και νομίζω αυτό κρατάει το έργο “ζωντανὀ”. Μέχρι τώρα το έργο έχει παρουσιαστεί σε ένα θεατρικό χώρο και τρείς πολύ διαφορετικούς μεταξύ τους μουσειακούς χώρους. Σίγουρα η εμπειρία στο Neues Museum στο Βερολίνο ήταν ξεχωριστή.Τώρα το In Situ στο Φεστιβάλ Αθηνών 2019 παρουσιάζεται στα πλαίσια των δράσεων ΑΝΟΙΓΜΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά είναι ένας μουσειακός χώρος που εξυπηρετεί τόσο το σκεπτικό του έργου όσο και το στόχο των δράσεων αυτών. Άλλος χώρος, άλλα εκθέματα, άλλοι επισκέπτες, άρα το έργο θα ζωντανέψει σε μια νέα συνθήκη. Σίγουρα η εμπειρία των 81 ωρών που προηγήθηκε έχει ωριμάσει το έργο μέσα μου αλλά κάθε φορά προκύπτουν καινούρια πράγματα. Ο χώρος έχει δική του ενέργεια που θέλω να την εντοπίσω, να την καταγράψω και να την αξιοποιήσω στις 8 μέρες, 48 ώρες που θα βρίσκομαι εκεί.  Ο στόχος είναι πρώτα να δώσουμε χρόνο να κατανοήσουμε τόσο εγώ όσο και ο θεατής/επισκέπτης, πού βρισκόμαστε την δεδομένη στιγμή και πως η ανθρώπινη παρουσία ανάγεται σε αέναο έργο τέχνης όταν καταφέρει να αποδεχτεί το “εδώ” και το “τώρα” του κάθε ένα από εμάς.

Πού θεωρείτε πως αγγίζει το σήμερα και τον θεατή;
Ο χρόνος και ελευθερία στο “τώρα”. Το έργο In Situ είναι μια performance μακράς διάρκειας άρα ο χρόνος, η διάρκεια είναι ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία του έργου. Το “In Situ”, επί τόπου, ενισχύεται από το πώς είναι να είσαι “εδώ τώρα” απευθυνόμενο και στον καλλιτέχνη, αλλά και στον επισκέπτη. Πιστεύω πως η performance μακράς διάρκειας δίνει μια ελευθερία στον θεατή να παρακολουθήσει το έργο όσο ο ίδιος νιώθει ότι θέλει να το κάνει και αυτή η επιλογή προκύπτει από μια συνειδητή ή ασυνείδητη εσωτερική διεργασία που σε μένα σημαίνει ότι δίνει κάποιο χρόνο τόσο στον εαυτό του όσο και στο έργο πριν αποφασίσει. Η αλήθεια είναι πως χαίρομαι όταν βλέπω θεατές να αφιερώνουν χρόνο ή να φεύγουν και να επιστρέφουν στο έργο δεύτερη και τρίτη φορά. Αυτό σημαίνει πως το “εδώ και τώρα” του θεατή συντονίστηκε για λίγο με το “εδώ και τώρα” του έργου κι έτσι το έργο παραμένει ζωντανό. Δεν έχει να κάνει με το πόσο χρόνο αφιερώνει ο θεατής. Έχει να κάνει με το αν μπορεί να αφεθεί σε μια εμπειρία σωματικά και συναισθηματικά του “τώρα” έστω κι αν ο πραγματικός χρόνος ήταν 10 λεπτά.

Μέχρι σήμερα το έργο έχει παρουσιαστεί, συνολικά 81 ώρες, στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Κύπρου στη Λευκωσία, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Επαρχίας Λεμεσού, στο Neues Museum στο Βερολίνο και στο Θέατρο Ριάλτο στη Λεμεσό. Πώς υποδέχθηκαν το έργο σας έως τώρα;
Οι αντιδράσεις είναι σίγουρα πολλές. Διαφέρουν αν κάποιος έρχεται στο Μουσείο και γνωρίζει από πριν για το έργο και αν κάποιος έρχεται για μια επίσκεψη και συναντά το έργο τυχαία. Από όλες  τις μέχρι τώρα παρουσιάσεις του έργου έχω να θυμάμαι έντονες στιγμές. Όταν με αφορμή το In Situ ήρθε κόσμος που είχε να μπει στο Μουσείο πολλά χρόνια, τότε συνειδητοποιώ για ακόμα μια φορά πόσο εύκολα η μνήμη ανακινεί συναισθήματα. Έντονα θυμάμαι τις πολλές φωτογραφίες και σέλφις όταν βρίσκομαι τοποθετημένη στη βάση ώς “έκθεμα”.
Σε έναν χώρο όπως το Neues Museum με χιλιάδες επισκέπτες καθημερινά, η ενέργεια του χώρου είναι πολύ έντονη, ο ρυθμός των επισκεπτών πιο γρήγορος και τις περισσότερες φορές περνούν από μπροστά μου χωρίς να συνειδητοποιήσουν τι συμβαίνει, απομακρύνονται λίγο, διστάζουν και επιστρέφουν για να δούνε τι γίνεται. Τότε παίρνουν μια ανάσα, κάνουν μια μικρή παύση, δίνουν λίγο χρόνο, έρχονται κοντά να με παρατηρήσουν και λίγο πριν συνεχίσουν την επίσκεψή τους με βγάζουν φωτογραφία. Σε πιο μικρά μουσεία υπάρχει μια ησυχία που εύκολα στρέφεσαι προς τα “μέσα”, ξυπνούν μνήμες, συναισθήματα και χάνεσαι στον χρόνο.

Γεωργία Οικονόμου

Info

05 Ιουνίου 2019
Εως 13 Ιουνίου 2019. Είσοδος ελεύθερη. Απαραίτητη καταβολή τέλους για είσοδο στον χώρο του μουσείου. Ώρες 10.00-16.00. Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά. Αίθουσα του Ταφικού Μνημείου της Καλλιθέας. Χαριλάου Τρικούπη 31, Πειραιάς.

πηγή: tospirto.net