Μετά από τον εξαιρετικά επιτυχημένο 1ο κύκλο των παραστάσεων τον Φεβρουάριο, το σπουδαίο έργο του Ούγγρου μουσικοσυνθέτη Γκεόργκι Κούρταγκ «Θραύσματα από τον Κάφκα» επιστρέφει, για 7 μόνο παραστάσεις (8-9-13-14-17-18-19 Μαΐου 2018, στις 21.00), στη σκηνή του Νέου Χώρου του Θεάτρου Άττις από την Ομάδα Σημείο Μηδέν σε σκηνοθεσία Σάββα Στρούμπου.
Το έργο «Θραύσματα από τον Κάφκα» (Kafka-Fragmente) — σε σαράντα μέρη για σοπράνο και βιολί— επισφραγίζει την ταραχώδη συνάντηση του Ούγγρου συνθέτη με τον Φραντς Κάφκα.

Στην παράσταση που σκηνοθετεί ο Σάββας Στρούμπος πρωταγωνιστεί η σοπράνο Φανή Αντωνέλου, η Φανή Βοβώνη που παίζει βιολί, η ηθοποιός Έλλη Ιγγλίζ. 

Η σοπράνο Φανή Αντωνέλλου μάς εξηγεί τι θα δούμε στην παράσταση: «Τα “Θραύσματα από τον Κάφκα” για σοπράνο και βιολί είναι ένα μουσικό έργο του Ούγγρου συνθέτη Γκιόργκι Κούρταγκ, μια συλλογή 40 αποσπασμάτων από ημερολόγια και γράμματα του Κάφκα, τα οποία μελοποίησε ο 92χρονος σήμερα συνθέτης από το 1985-1987. Η επιλογή των κειμένων, η σειρά τους καθώς και η ομαδοποίησή τους σε τέσσερα μέρη δεν είναι τυχαία. Κεντρική είναι στο έργο η ιδέα της πορείας, του ταξιδιού στα βάθη της ύπαρξης. Τα περισσότερα από τα αποσπάσματα αυτά είναι ολιγόστιχες σκέψεις του συγγραφέα, κάποια ως ηχητικές μινιατούρες συμπυκνώνουν σε λίγα δευτερόλεπτα την ουσία των λέξεων, άλλα με μεγαλύτερη διάρκεια παρασύρουν επίμονα τον ακροατή σε ανοίκεια μουσικά τοπία, σε ένα ταξίδι αναζήτησης», αναφέρει

Πρόκειται, όμως, για ένα μουσικό έργο ή για μια θεατροποιημένη εκδοχή της Ομάδας Σημείο Μηδέν; «Θα παρακολουθήσετε μια μουσική περφόρμανς. Δεν είναι αμιγώς θεατρική παράσταση, ούτε απλώς μια συναυλία. Το μουσικό μέρος θα παρουσιαστεί παρόλα αυτά αυτούσιο, όπως ακριβώς έχει γραφτεί, χωρίς καμία παρέκκλιση από την παρτιτούρα. Υπάρχει στο έργο μια σαφής πορεία κι εξέλιξη, όχι όμως υπόθεση με την παραδοσιακή έννοια. Οι παρουσίες στη σκηνή είναι τρεις: η ηθοποιός, η τραγουδίστρια και η βιολoνίστα, τρεις κόσμοι που συνομιλούν.  Ο Γιόργκι Κούρταγκ μεταχειρίζεται τη φωνή ποικιλοτρόπως: η μεγάλη έκταση, οι δυναμικές, μελισματικά και συλλαβικά στοιχεία, ομιλία, σκηνικές κι εκφραστικές υποδείξεις, καθώς και άλλα εφέ -από ψιθύρους έως κραυγές – είναι τα μέσα με τα οποία επεξεργάζεται το μέρος της σοπράνο. Αντίστοιχα και στο βιολί χρησιμοποιείται ολόκληρη η γκάμα των τεχνικών δυνατοτήτων των εγχόρδων, συχνά ζητούνται ακόμα και εφέ που ξεπερνούν τις δυνατότητες του οργάνου. Προφανώς επιθυμεί συνειδητά να οδηγήσει τη φωνή και το βιολί στα ακραία όριά τους. Έτσι δημιουργείται ένα άκουσμα που δεν επιτρέπει σε κανέναν να καθίσει αδιάφορος στη θέση του».

Πώς το έργο αυτό επικοινωνεί με το σήμερα; «Ο Κάφκα προείδε τη φρίκη του πρώτου παγκοσμίου πολέμου και προφητικά μίλησε στο έργο του για αυτή. Ένιωσε βαθιά την καταπίεση, την αποξένωση από την οικογένεια, την κοινωνία, από τον ίδιο του τον εαυτό. Αντίστοιχα και ο Κούρταγκ έζησε την αθλιότητα του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, την αποτυχημένη εξέγερση κατά του καθεστώτος στην Ουγγαρία του 1956 και γνώρισε την εξορία. Το βασικό στοιχείο των «θραυσμάτων» είναι η μετακίνηση έξω από το καθημερινό, μια αναζήτηση –με τη μεταφυσική και υπαρξιακή έννοια – του νήματος στο λαβύρινθο της ζωής, ακόμα και όταν δεν είναι βέβαιο ότι υπάρχει έξοδος. Αυτό νιώθει κι ο Κούρταγκ στο έργο του Κάφκα. Χρησιμοποιεί τα κείμενά του ώστε να απεικονίσει μουσικά με ποικίλους τρόπους  την κίνηση και το αέναο. Αυτές οι συνθέσεις της δεκαετίας του ογδόντα βρίσκονται κατά τη γνώμη μου πιο κοντά στον σημερινό ακροατή απ’ ό, τι ίσως η μουσική άλλων αιώνων, επικοινωνούν πιο άμεσα τις δύσκολες έννοιες του τραύματος, της υπαρξιακής αγωνίας και του ά-λογου. Ανυπομονώ πραγματικά να δω την ανταπόκριση των θεατών σε αυτά τα ακούσματα» αναφέρει χαρακτηριστικά η Φανή Αντωνέλλου.

Επί σκηνής θα βρίσκεται και η ηθοποιός Έλλη Ιγγλίζ. Πώς επικοινωνεί ο λόγος με τη μουσική και ποιές δυσκολίες συναντά μία σοπράνο στον “διάλογο” με τη θεατρική μέθοδο που χρησιμοποιεί η Ομάδα Σημείο Μηδέν; «Η ιδέα της ηθοποιού επί σκηνής γεννήθηκε στην προσπάθειά μας να βρούμε λύση στο θέμα της απόδοσης στα ελληνικά των γερμανικών κειμένων. Οι υπέρτιτλοι ως λύση αποκλείστηκε από την αρχή. Αποφασίσαμε η ηθοποιός  Έλλη Ιγγλίζ να απευθύνει το κείμενο στα ελληνικά. Έτσι γίνεται άμεσα προσιτό στο ελληνικό κοινό. Αξίζει να σημειωθεί ότι  η εξαιρετική μετάφραση είναι της Λένιας Ζαφειροπούλου. Αυτό όμως που ξεκίνησε ως λύση ανάγκης μετατράπηκε σε έναν βασικό πυλώνα της παράστασης, η οποία βασίζεται πια στο τρίπτυχο λόγου, τραγουδιού και μουσικής.
Έχω κερδίσει πολλά από την σωματική δουλειά που κάνουμε μαζί με την βιολονίστα Φανή Βοβώνη τους τελευταίους μήνες δίπλα στον Σάββα Στρούμπο και την Ομάδα του. Η εξοικείωση με τις τεχνικές και τη σκηνική γλώσσα που χρησιμοποιεί ωφελεί σε βάθος κι εμπλουτίζει τη δική μας τέχνη. Τι καλύτερο θα μπορούσε να ευχηθεί ένας περφόρμερ, πόσο μάλλον μια σοπράνο –δηλαδή  ένα πνευστό μουσικό όργανο- από την προσέγγιση αυτής της μεθόδου ενεργοποίησης του σώματος, διεύρυνσης των δυνατοτήτων του κι ενδυνάμωσης της αναπνοής;»

Συντελεστές της παράστασης: Μετάφραση: Λένια Ζαφειροπούλου. Σκηνοθεσία: Σάββας Στρούμπος. Σκηνική εγκατάσταση | Κοστούμια: Ηλίας Παπανικολάου. Φωτισμοί: Κώστας Μπεθάνης. Χειριστής φωτός: Απόστολος Ζερδεβάς. Κατασκευή σκηνικού: Αριστοτέλης Γιώργος Σοφιανόπουλος. Photo credits: Αντωνία Κάντα. Δημιουργία προγράμματος: Soul Design.

Info: Τοποθεσία: Θέατρο Άττις-Νέος Χώρος, Λεωνίδου 12, Μεταξουργείο, Αθήνα (πλησίον Μετρό Μεταξουργείο). Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Τρίτη 8, Τετάρτη 9, Κυριακή 13, Δευτέρα 14, Πέμπτη 17, Παρασκευή 18 και Σάββατο 19 Μαΐου 2018, στις 21.00. Πληροφορίες-κρατήσεις εισιτηρίων: 210-3225207. Τιμές εισιτηρίων: 15ευρώ (κανονικό), 10ευρώ (φοιτητές, άνεργοι ΟΑΕΔ, ΑμΕΑ)

 

πηγή: tospirto.net