Ταξίδι με... τρένο στην ιστορία του σινεμά

Η κινηματογραφική ιστορία ενός… τρένου θα ξεδιπλωθεί μέσα από τέσσερις σταθμούς κάθε Τρίτη του Μαρτίου στην Αμαξοστοιχία –Θέατρο το Τρένο στο Ρουφ (6, 13, 20, 27/ 3).

Στις 28 Δεκεμβρίου 1895, ένα τρένο αλλάζει ριζικά την έννοια της ψυχαγωγίας. Έχοντας νοικιάσει μια αίθουσα στο παρισινό Grand Cafe, οι Γάλλοι αδελφοί Λουίς και Ογκίστ Λιμιέρ, κατατρομοκρατούν το κοινό με την «Έλευση του Τρένου στον Σταθμό». Η εικόνα του συρμού που «εισβάλλει» στον σταθμό «κοιτάζοντας κατάματα» τους θεατές, ανάγκασε τους τελευταίους να τρέξουν πανικόβλητοι έξω από την αίθουσα, ενώ ο θρύλος λέει ότι κάποιοι λιποθύμησαν…

Από τότε, το τρένο θα διαγράψει μια μεγάλη κινηματογραφική πορεία, η οποία ποτέ δε θα τελειώσει. Η πρόσφατη κινηματογραφική μεταφορά του μυθιστορήματος της Άγκαθα Κρίστι «Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές» από τον Κένεθ Μπράνα έγινε η κορυφαία εμπορική επιτυχία για το 2017 στις ελληνικές αίθουσες, σημειώνοντας ανάλογη επιτυχία σε όλες τις χώρες όπου προβλήθηκε.

Τι είναι τελικά αυτό που κάνει το κινηματογραφικό ταξίδι με τρένο τόσο ελκυστικό;
Πολλά και διάφορα. Καταρχάς, το τρένο ως χώρος «αστυνομικού» μυστηρίου. Ο χώρος κλειστός, το όχημα μεγάλο και σε κίνηση. Δεν είναι αεροπλάνο, όπου άλλα συναισθήματα προκαλούν δυσφορία, είναι τρένο και «πατά» στη γη. Υπάρχουν κίνδυνοι αλλά μπορούν να αποδοθούν «εύπεπτα», από το «Πέρασμα της Κασσάνδρας» του Τζορτζ Κοσμάτος μέχρι την «Επίθεση στον Συρμό» του Τόνι Σκοτ.

Το τρένο ως φορέας πολιτισμού. Στο «Κάποτε στη Δύση» ο Σέρτζιο Λεόνε μιλά για τη συμβολή του τρένου στην αιματοβαμμένη εξάπλωση του πολιτισμού στην Άγρια Δύση. Αιματοβαμμένη, γιατί χιλιάδες εργάτες – κυρίως Κινέζοι – θάφτηκαν κάτω από τις σιδηροδρομικές γραμμές προκειμένου να υλοποιηθεί αυτή η εξάπλωση.

Μετά είναι το τρένο ως «εργαλείο» πολέμου. Ας μην πάμε μακριά. Στη «Μάχη των Σιδηροδρόμων» ο Ρενέ Κλεμάν συνδυάζει ντοκουμέντα και μυθοπλασία για να καταγράψει το χρονικό του αγώνα των Γάλλων σιδηροδρομικών ενάντια στους Γερμανούς στη διάρκεια της κατοχής.

Αλλά ακόμα κι όταν το τρένο δεν παίζει ιδιαίτερο ρόλο σε μια ταινία, ακόμα και τότε, μπορεί να κλέψει την παράσταση. Η ταινία του Άλφρεντ Χίτσκοκ «Στη Σκιά των Τεσσάρων Γιγάντων» κλείνει μέσα σε ένα τρένο και είναι ένα φινάλε που σφραγίζεται στη μνήμη για… σεξουαλικούς λόγους. Κι ύστερα στο κλασικό γουέστερν «Το Τρένο θα Σφυρίξει Τρεις Φορές» του Φρεντ Τσίνεμαν, η ιδέα ότι κάποια στιγμή θα έρθει ένα τρένο στο μικρό χωριό όπου λαμβάνει χώρα η ιστορία, ουσιαστικά πυροδοτεί το σενάριο, παρότι το τρένο εμφανίζεται λίγο πριν το φινάλε της ταινίας.

Όλα αυτά – και κάποια άλλα – μέσα από μικρές, προσιτές ιστορίες, με απλά λόγια και κέφι θα «περάσουν» μέσα από τέσσερις σταθμούς στην Αμαξοστοιχία-Θέατρο το Τρένο στο Ρουφ. Με «σταθμάρχη» τον κινηματογραφικό κριτικό Γιάννη Ζουμπουλάκη τις τέσσερις Τρίτες του προσεχούς Μαρτίου (6, 13, 20, 27/ 3), ο γνωστός σιδηροδρομικός πολιτιστικός πολυχώρος στο Ρουφ θ’ αποπειραθεί ένα ψυχαγωγικό ταξίδι με τρένο στην ιστορία του…κινηματογραφικού τρένου.