Μελοποίησε τους μεγάλους ποιητές, Οδυσσέα Ελύτη, Γιώργο Σεφέρη, Γιάννη Ρίτσο, Τάσο Λειβαδίτη, Μανώλη Αναγνωστάκη, ήδη από το 1958 (οπότε και η πρώτη γραφή του Επιτάφιου) δημιουργώντας ένα νέο μουσικό είδος, το έντεχνο – λαϊκό τραγούδι, που έγινε ζωογόνο ποτάμι για τους Έλληνες τις πιο σκοτεινές ώρες. Χάρη στα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη, που έφυγε από τη ζωή την Πέμπτη 2 Σεπτεμβρίου, σε ηλικία 96 ετών, οι λέξεις των ποιητών κατέβηκαν στους δρόμους και έγιναν κτήμα κοινό, βίωμα, σύνθημα και ελπίδα.
Από τη «Ρωμιοσύνη» (1966) και τα «18 Λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας», (1971 – 1973), που πρωτοηχογραφήθηκαν κρυφά στο Παρίσι, μέχρι το «Άξιον Εστί» (1964), τις «Μπαλάντες» (1975) και τα «Λυρικά» (1976), ο Μίκης, συντροφιά με σπουδαίους ερμηνευτές, μας έδειξε ένα κόσμο που ως εκ θαύματος, δεν περίσσευε κανείς.
Το γελαστό παιδί» (στίχοι Μπρένταν Μπίαν /μετάφραση Βασίλης Ρώτας – μουσική Μίκης Θεοδωράκης, 1963)
«Ένα το Χελιδόνι» (στίχοι Οδυσσέας Ελύτης – μουσική Μίκης Θεοδωράκης, 1964)
«Της Δικαιοσύνης Ήλιε Νοητέ» (στίχοι Οδυσσέας Ελύτης – μουσική Μίκης Θεοδωράκης, 1964)
«Είμαστε δυό» (στίχοι – μουσική Μίκης Θεοδωράκης, 1968)
«Θα σημάνουν οι καμπάνες» (στίχοι Γιάννης Ρίτσος – μουσική Μίκης Θεοδωράκης)
«Βρέχει στη Φτωχογειτονιά» (στίχοι Τάσος Λειβαδίτης – μουσική Μίκης Θεοδωράκης, 1961)
«Άρνηση» (στίχοι Γιώργος Σεφέρης – μουσική Μίκης Θεοδωράκης, 1962)
«Η Μαργαρίτα η Μαργαρώ» (στίχοι – μουσική Μίκης Θεοδωράκης, 1960)
«Τη Ρωμιοσύνη Μην Την Κλαίς» (στίχοι Γιάννης Ρίτσος – μουσική Μίκης Θεοδωράκης, 1971 -73)
