Οι νεανικές ανησυχίες του Καζαντζάκη για τη ζωή και τον θάνατο, τη γυναίκα και τον έρωτα
Είμαι ανήσυχος, ανήσυχος.
Κάποιος πόνος εξύπνησε μέσα μου.
Είμαι άρρωστος, τα χέρια μου καίνε.
Μου φαίνεται πως αν ξεσκίσω λίγο τη σάρκα Σου
και ιδώ λίγο –ω μόνο μια σταλαγματιά! αίμα,
θα ησυχάσω!
Η ΥΠΟΘΕΣΗ
Το «Όφις και κρίνο» αποτελεί ένα αδιάκοπο αλληλοσπαραγμό ανάμεσα στη σάρκα και το πνεύμα, το φως και το σκοτάδι, τον έρωτα και τον θάνατο. Ένας ζωγράφος, λάτρης του ωραίου και της ηδονής, καταγράφει στο ημερολόγιό του τη θυελλώδη πορεία της σχέσης του με μία νεαρή γυναίκα. Το υπερβατικό πάθος του τον κυριεύει ολοκληρωτικά, αφυπνίζοντας, αναπόφευκτα, θεμελιώδεις υπαρξιακές του αγωνίες. Σταδιακά κυριαρχείται από την ιδέα του θανάτου μέχρι που αποφασίζει να συνδέσει τον έρωτά του με την ομορφιά και το θάνατο. Έτσι, καλεί την ερωμένη του και περνά μαζί της μια ερωτική νύχτα διαφορετική από τις προηγούμενες.
Το βιβλίο γράφτηκε το 1905 και εκδόθηκε υπό το φιλολογικό ψευδώνυμο «Κάρμα Νιρβαμή».Έχει τη μορφή ημερολογίου και περιγράφονται σ’αυτό οι νεανικές ανησυχίες του Καζαντζάκη για τη ζωή και τον θάνατο, τη γυναίκα και τον έρωτα. Πηγή έμπνευσης του βιβλίου είναι η ερωτική ιστορία του Καζαντζάκη με την Ιρλανδέζα Καθλήν Φορντ.
ΣΧΟΛΙΟ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ
«Μια νύχτα, πριν από κάτι μήνες, τράβηξα από τη βιβλιοθήκη μου το «Όφις και κρίνο», προσπαθώντας να θυμηθώ αν το είχα διαβάσει. Ξεφυλλίζοντας τις πρώτες σελίδες, συνειδητοποίησα πως όχι μόνο το είχα διαβάσει αλλά… το γνώριζα. Ήρθα αντιμέτωπος με λέξεις και φράσεις που είχαν τρυπώσει βαθιά μες στο ασυνείδητό μου και φάνταζαν ως μύχιες προσωπικές μου σκέψεις. Σκέψεις, όχι του συγγραφέα, μα ολόδικές μου. Ίσως τελικά και γι’ αυτό να μη θυμόμουν ότι το είχα διαβάσει. Γιατί αρνιόμουν να αποδεχτώ πως οι σκέψεις αυτές ήταν εμφυτευμένες και όχι αυθύπαρκτες. Την επόμενη μέρα, το έδωσα στην Ηρώ να το διαβάσει, πράγμα που έκανε το ίδιο κι όλας βράδυ. Η ταραχή της από το κείμενο υπήρξε τόσο κοινή με τη δική μου. Η συνέχεια ήταν αναπόφευκτη. Σε μία εβδομάδα είχαμε ξεκινήσει πρόβες…» -Χρήστος Θάνος
