Λευτέρης Παπαδόπουλος: H ζωή με τα τραγούδια

Στα 57 στιχουργικά του χρόνια  ο Λευτέρης Παπαδόπουλος έχει γράψει πάνω από 1200 τραγούδια, είναι ο δημιουργός του πιο εμπορικού δίσκου του ελληνικού τραγουδιού («Ο Δρόμος» με πωλήσεις πάνω από 1.000.000 αντίτυπα) και ιοι στίχοι του έχουν αγαπηθεί όσο λίγοι  στην ελληνική μουσική.

Με αφορμή τα 85^α γενέθλιά του συγκεντρώσαμε δηλώσεις του  που αποκαλύπτουν πώς ξεκίνησαν όλα…

1. «Δούλεψα πολύ. Από το σχολείο ακόμα, δούλεψα πολύ. Αν ψάχνεις αυτό που κυρίως με προσδιόρισε, θα σου το πω χωρίς κανέναν δισταγμό: είναι η πολλή δουλειά. Δούλευα πολύ και έσκιζα».
2. «Νομίζω ότι η δωρικότητα στον στίχο μου και σε όλη μου τη δουλειά είναι συνάρτηση της οικογενειακής μου κατάστασης. Είμαι το παιδί ενός τσαγκάρη και στα 18 μου χρόνια εκείνο που με απασχολούσε πιο πολύ ήταν πώς θα έχω ένα πιάτο φαγητό. Και όταν άρχισα να γράφω, ήθελα να τοποθετηθώ στα πράγματα με τρόπο κάθετο. Κάθε στίχος μου ήθελα να είναι οριστικός. Ήθελα να περιγράφει μια κατάσταση με τρόπο οριστικό».
3. «Η δημοσιογραφία με βοήθησε πολύ στη στιχουργική. Στη δημοσιογραφία λες την είδηση αμέσως. Έτσι και στους στίχους, δεν γίνεται να πλατειάζεις. Πρέπει να είσαι καίριος και να λες στα τρία λεπτά που διαρκεί ένα τραγούδι όσα μπορεί να γράφει ένα ολόκληρο βιβλίο: «φτωχολογία, για σένα κάθε μου τραγούδι». Αυτόματα αλλάζει ο κόσμος».
4. «Με το πρώτο τραγούδι που έγραψα, την «Άπονη Ζωή», επιβλήθηκα, μαζί με τον Ξαρχάκο. Όταν είσαι 28 χρόνων και σε τραγουδάει όλη η Ελλάδα και δεν έχεις διαβάσει, δεν ξέρεις λογοτεχνία και δεν έχεις μια οικογένεια να σε συγκρατεί, την ψωνίζεις. Εγώ το απόλαυσα, αλλά δεν την ψώνισα».
5. «Όταν έκανα τον «Δρόμο», επέβαλα να μπαίνει το όνομα του στιχουργού μαζί με του συνθέτη μπροστά. Η μαγκιά μου ήταν ότι έβαλα τη γειτονιά μέσα στο το τραγούδι. Η «Οδός Αριστοτέλους» είναι εκεί που έμενα, το «Άγαλμα» ήταν στην πλατεία Βικτωρίας, «Κύλαγε το τσέρκι στην οδό Φυλής» ή το «Σπίτι παλιό, ήσουν εδώ», Φυλής και Δεριγνύ. Ονομάτισα τους δρόμους».
6. «Η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, όταν άκουσε την «Άπονη Ζωή», δήλωσε πως «αυτός είναι ο καλύτερος απ’ όλους μας και θα μας στείλει όλους στη σύνταξη».
7. «Αν ήμουν στην καθημερινή ζωή μου τόσο ευαίσθητος όσο είμαι στην τέχνη μου, τότε θα με πατούσαν κάτω. Αυτό το “χύμα” που έχω είναι μια κάλυψη. Άμα δείχνεις ότι είσαι ευαίσθητος, οι άλλοι σε λιώνουν. Καλύτερα να δείχνεις την ευαισθησία σου σε αυτά που κάνεις για τους άλλους και όχι στις κουβέντες».
8. «Εγώ έχω γράψει πολλά τραγούδια, με τον τρόπο που ήξερα τότε και με τους ανθρώπους που συνεργαζόμουν τότε. Τώρα δεν είναι όπως παλιά. Το τραγούδι έχει χάσει την ικμάδα του, τη δύναμη του. Το τραγούδι όπως το ήξερα εγώ έχει πεθάνει».
9. «Όσο είναι δύσκολη η εποχή τόσο εύκολα γεννιέται καλό τραγούδι. Τα αισθήματα, η ανασφάλεια, η ανεργία, η πείνα είναι σημαντικά γεγονότα στις ζωές των ανθρώπων. Εμείς οι παλιότεροι μέσα από αυτές τις συνθήκες κάναμε τα τραγούδια μας, κυρίως οι πιο παλιοί από μένα. Ήταν τραγούδια γεμάτα ψυχή. Τέτοια τραγούδια πρέπει να γράφουν σήμερα».
10. «Έχω ζηλέψει στίχους. Οι στίχοι για παράδειγμα που έγραφε ο Μάνος Ελευθερίου με ενδιέφεραν πολύ. Ο Ελευθερίου ήταν ένας πολύ τρυφερός και καλός άνθρωπος. Είχε καλή ψυχή, αυτό βγαίνει στους στίχους του.
11. Ο Χατζιδάκις είχε έρθει από την Αμερική, όπου είχε ηχογραφήσει το “Reflections”. Είναι γνωστή η ιστορία με τον Κεμάλ (Σημ.συντ: Κεμάλ λέγανε τον σκύλο ενός φίλου του Χατζιδάκι και ήθελε να πάρει αυτό το όνομα το ομότιτλο τραγούδι, πράγμα που έκανε τον Λ. Παπαδόπουλο να μη συμφωνήσει να συνεργαστούν) που με ιντριγκάρισε αρνητικά. Αλλά νομίζω ότι δεν έπρεπε να το κάνω. Τώρα που το σκέφτομαι μετά από χρόνια νομίζω ότι ήταν λάθος. Διότι το συνταίριασμα με τον Χατζιδάκι θα ήταν επικό. Ήταν μεγαλοφυής άνθρωπος».
12. «Ο δυσκολότερος για ‘μένα ήταν ο Απόστολος Καλδάρας. Έχει γράψει, βέβαια, ένα μαγικό τραγούδι, το «Νύχτωσε χωρίς Φεγγάρι». Ήξερε γράμματα, αλλά προερχόταν από μια σχολή λαϊκού τραγουδιού που είχε δημιουργήσει στο μυαλό του κάποια κλισέ. Ζητούσε να τα βρει μέσα στο τραγούδι που του έγραφες εσύ».
13. «Αν καταστρεφόταν ο κόσμος, από τα 1.200 τραγούδια που έχω γράψει, θα διάλεγα να απομείνει το «Σαββατόβραδο στην Καισαριανή» γιατί έχει ένα σπουδαίο τετράστιχο: «Το απομεσήμερο έμοιαζε να στέκει, σαν αμάξι γέρικο, στην ανηφοριά». Μόνο αυτό αν έμενε, θα ήμουνα ευχαριστημένος».